Uğursuz Bir Şey Geliyor Bu Yana - Ray Bradbury

"Something Wicked This Way Comes" olabildiğine şairane bir tabir değil mi? En azından ben kendisini ilk duyduğum zamandan beridir böyle düşünüyorum. İnsanın gözünün önüne hep bir gece karanlığını getirdiği konusunda sanıyorum hemfikir olabiliriz. Onun haricinde çeşitlendirmeler yapılabilir. Kimi gözünü kapattığında şehrin sokaklarının altında, lağımlarda dolanan, çıkmaz, arka sokaklarda, gölgelerde gizlenen bir şeylerin olduğu bir sahne canlandırır zihninde; kimi eski, Viktoryen bir evin onlarca koridorlarında, merdivenlerinde, tavan arasında dolanan bir şeyleri. Kimi için güvenli evinde, yatağında yatarken sokağın başında, bozulmuş sokak lambasının altından kendine doğru yaklaşan bir gölge olabilir, ya da gecenin bir yarısı denk geldiği bir parkta, hatta daha da iyisi bir mezarlıkta hışırtısını duyduğu ama göremediği bir şeyler... Korku edebiyatının en büyük isimlerinden birisi olan Lovecraft "... en büyük korku bilinmeyenin korkusudur" der ve hikayelerinde korkunun kaynağı olan canavarları olabildiğince az tanımlayarak boşlukları okuyucunun hayal gücüne tamamlamak üzere bırakır. "Something wicked this way comes" da bence tam olarak bunu yapan; yaklaşan "wicked" yani uğursuz, lanetli, fena, kötü şeyi net tanımlamadan -something- bırakan bir tabir.

Bu güzel, şairane tabir ilk olarak Shakespeare'den mi çıkmış, yoksa İngilizce'de gündelik dilde kullanılan bir tabirmiş de Shakespeare abimiz onu sanatsal bir yapıtta ilk kullanan kişimiymiş o kısmı tam olarak bilemiyorum. Benim bir merakla araştırıp bulabildiğim en eski kullanım "Macbeth" ten. İskoçya'da, ormanda büyü yapmakta olan 3 tane cadı konuşmaktadır kendi aralarında. İçlerinden bir tanesi " By the pricking of my thumbs, something wicked this way comes." yani "avucumun içinin kaşınmasına bakılırsa lanetli birisi yaklaşıyor bu tarafa" der ve ardından Macbeth girer sahneye. Shakespeare'in bu sahne için yazdığı sözleri en etkili, en güzel kullananlardan bir tanesi Harry Potter filmleri olmuştur. Hatırlayanlarınız var mı bilemiyorum, 3. filmin fragman şarkısıdır "Double Trouble". 

Harry Potter, Hogwarts'ta üçüncü yılına başlayacaktır. Fakat uğursuz bir şey takiptedir, onun peşindedir. Söylenenlere göre Sirius Black isimli katil, kaçılması imkansız hapishaneden kaçmıştır ve herkes onun Harry Potter'ın peşinde olduğunu düşünmektedir. Oysa kitabı okudukça görürüz ki Harry'nin peşine takılmış olan uğursuz şeyin katil Sirius Black mi, katilden de beter Ruh Emiciler mi, zorlu bir okul dönemi mi, zorlu geçmişi mi, yoksa hepsinin ötesinde karanlıklar lordu Voldemort mu olduğu belirsizdir -something wicked- dır yani, kim ya da ne olduğu sürekli muallakta, sürekli belirsizdir. (Şarkının uzun bir kaydı için şuraya tıklayınız -baya güzel bir kayıt- sözlerini de en alta ek olarak yazdım)

Konuyu Shakespeare'den soyutlayıp tabirin üstüne odaklanırsak, "something wicked this way comes" cümlesini hakkını vererek en iyi kullananlardan bir tanesi Ray Bradbury ise bir öteki ise Amerikan metal grubu Iced Earth'dür (Ray Bradbury için bir alt paragraf). 1998 yılında çıkarttıkları albümün adıdır "Something Wicked This Way Comes" ve grubun en enfes şarkılarını barındırır. Tüm bu harika şarkıların arasında 3 tanesi vardır ki Iced Earth grubunun gitaristi John Schaffer tarafından yazılmış "Something Wicked Saga" nın başlangıcını oluştururlar. Albümün son 3 şarkısı "Prophecy" ikincisi "Birth of the Wicked" ve üçüncüsü "The Coming Curse" dür. John Schaffer hikayesini daha sonraki çalışmalarında da devam ettirmiştir. Anlattığına göre yeryüzünde insanlardan önce Setianlar yaşamaktadır. İnsanlar başka bir gezegenden dünyaya gelmiş ve Setianları yok ederek yeryüzüne kurulmuşlardır. Doğudaki dağların ardına saklanan son kalan Setianlar insanlardan intikam almak ve yeryüzünü günün birinde tekrardan ele geçirmek üzere plan yapar ve beklerler. İnsanlar yeterince bölündükten sonra kehanete göre Antichrist Set Abominae bir gün doğacak ve insanoğlunu yeryüzünden silerek Setianların intikamını alacak, dünya bir kez daha Setianların gezegeni olacaktır. (Hikaye ve Iced Earth'ün konu ile alakalı albümlerini Wikipedia'nın  Something Wicked Saga sayfasında bulabilirsiniz)

Ve tabiri en güzel kullanan, ona yepyeni bir anlam, yepyeni bir şekil veren ve günümüz korku kültüründe en çok atıfta bulunulan hikayelerden bir tanesi olarak Ray Bradbury'nin "Something Wicked This Way Comes" masalına. Alışık olduğumuz Ray Bradbury hikayelerinin aksine bu sefer elimizdeki bir bilimkurgu romanı değildir. Masalsı bir korku hikayesi anlatır Ray Bradbury. Will ve Jim, karşı evlerde yaşayan, çok yakın arkadaş olan 2 çocukturlar. Sakin, herkesin birbirini tanıdığı bir kasabaları ve sıradan, çok yakın arkadaş 2 erkek çocuğu hayatları vardır. Okula giderler, koşarlar, yağmur oluğundan aşağı tırmanarak sokaklarda dolanırlar, kütüphaneye giderler... Bir gün evlerinin önünde otururken bir yıldırımsavar satıcısı gelir. Biraz sohbet ettikten sonra onlara bir tane yıldırımsavar verir. Buna ihtiyaçları olacaktır, çünkü "bir fırtına yaklaşıyor"dur. Yıldırımsavarı Jim'in çatısına takarlar ve o gece ikisi birden bir anda uyanırlar. Gecenin 3'ünde kasabanın dışından bir sesler gelmektedir. Aylardan ekimdir ve ekim ayına uymayan bir gürültüdür gelen: Bir karnaval yaklaşmaktadır kasabaya. Fakat bu karnaval hiç de eğlenceli, neşeli, hoş bir karnaval değildir. Lanetli bir şeyler vardır karnavalla ilgili. Gösterilerdeki bay Elektro'da, cücede, kahin kadında, bay İskelet'te bir şeyler vardır, "Aynalar Labirenti"nde bir şeyler vardır. Hepsinden öte atlıkarınca'da lanetli bir şeyler vardır ve karnavalın sahipleri Bay Cooger ve Bay Dark -namı diğer Resimli Adam- da korkunç bir şeyler vardır.

Aslında ne kadar sessiz, sakin bir kasaba olsa da zaman geçtikçe görürüz ki aslında kimse halinden memnun değildir. Kasabanın büyükleri hayıflanarak gençlere bakmakta, kendi gençliklerine özlem duymaktadırlar. Öte yandan gençlerde de bir özlem vardır. Jim, çocuk olmaktan sıkılmıştır ve büyük olmak istemektedir. Tam olarak belirtilmemiş olsa da özellikle Will ile babası arasındaki ilişkiden bahsedip Jim'in büyümeye olan hevesi, Jim'in babasına duyduğu bir özlemi çağrıştırır. Çocuk olmaktan sıkılmıştır Jim, bunun için karnavalın büyüsüne kapılmaya fazlasıyla meyillidir. Will ise tutunmaya çalışır, bir yandan ailesine, bir yandan da en yakın dostu Jim'e. Karnaval, tüm kötü süprizleriyle kasabalıları, içlerindeki güçsüzlüklerden, acizliklerden yakalar resmen.

Pek çok kişiyi derinden etkilemiş bir hikayedir Ray Bradbury'nin romanı. Merkeze yerleştirdiği büyüme çağındaki 2 çocuğun hikayesinin izleri kendilerinden sonra gelen pek çok karakterde görülür. Mesela Neil Gaiman ve Stephen King gibi yazarların karakterlerinde ya da hikayelerinde yeniden vücut bulurlar. Stephen King'in en kült hikayelerinden bir tanesi olan "It" de şehrin altında yaşayan bir "şey" palyaço kılığında çocukları avlarken sanki Bay Dark'ın yeniden vücut bulmuş hali gibidir. Ya da bir mezarlıkta büyüme sancıları çeken, bir yandan da kendini arayan yabancıdan kaçan hüzünlü çocuk Bod, zaman zaman Jim ve Will'i anımsatır. Öte yandan lanetli karnaval da pek çok kereler farklı şekillerde karşımıza çıkmıştır. Simpsons ve South Park gibi doğrudan gönderme yapan dizilerin haricinde Heroes'daki özel güçlere sahip kişilerin çalıştığı ve dövmeli adam tarafından yönetilen karnaval bol bol Bradbury göndermeleri ile bezelidir.

İnsanın hayal gücü sınırlarını zorlayan, uçuk betimlemeleriyle, kabuslardan çıkmış ve kabuslara yaraşır şekilde davranan kötü karakterleriyle, çok çabuk empati kurduğumuz, kendi çocukluğumuzdan bol bol izler yakaladığımız ana karakterleriyle kült bir korku-masal "Uğursuz Bir Şey Geliyor Bu Yana", kesinlikle tekrar tekrar okunacak, insanın hayal dünyasını genişletecek bir hikaye. Ne yazık ki kitapevlerinde kendisini bulmak oldukça zor. Türkçe'de çok eskiden basılmış ve sanırım tekrar da çıkmamış. Ben yıllar önce bulabildiğimde bile çok aramıştım ki o günden sonra da yeni basımına hiç denk gelmedim. Okumak isteyip şanslı olanlar sahaflarda ya da internet üzerinden kendi dilinde ulaşabilirler.

Dipnot: Shakespeare'den gelen ve Harry Potter'ın müziği olarak da kullanılan sözler aşağıdaki gibidir. Bence yukarıda vermiş olduğum bağlantıdan şarkıyı tekrar açıp sözlerine bakarak bir kere dinleyin, garanti veriyorum gün içinde sürekli kafanızın içinde "Double, double, toil and trouble" kısmı tekrarlanacak. Hele ki fragmanı 1-2 kere daha izleyin, "Something wicked this way comes!" diyen elleri kurbağalı koro sık sık gözünüzün önüne gelecek.

Double, double, toil and trouble
Fire burn and cauldron bubble
Double, double, toil and trouble
Something wicked this way comes!

Eye of newt, and toe of frog,
Wool of bat, and tongue of dog,
Adder's fork, and blind-worm's sting,
Lizard's leg and howlet's wing.

Double, double, toil and trouble
Fire burn and cauldron bubble
Double, double, toil and trouble
Fire burn and cauldron bubble

Something wicked this way comes!